10 podstawowych badań, które powinieneś wykonywać regularnie

Podstawowe badania - morfologia krwi z rozmazem

Morfologia to jedno z najprostszych, ale również najważniejszych badań, które wypadałoby regularnie wykonywać, by stale kontrolować stan swojego zdrowia. Krew pobrana podczas badania jest dla specjalisty ważnym źródłem informacji m.in. o niedoborach w organizmie pacjenta.

Być może nie jest to najnowocześniejsze badanie i nie jest bardzo specyficzne, jednak może dużo powiedzieć o ogólnym stanie organizmu. Na podstawie wyniku tego badania można na przykład ocenić, czy w organizmie nie toczy się stan zapalny, w jakim stanie jest układ krwionośny, lub czy nie pojawiły się żadne problemy z układem odpornościowym.

shopping_cart Do koszyka

Produkt z Polski

Cena 7,15 zł

Max Vita C 1000, 15 kapsułek

shopping_cart Do koszyka

Cena 37,03 zł

Bodymax Plus, 30 tabletek

shopping_cart Do koszyka

Produkt z Polski

Cena 86,42 zł

Geriamoc 100 kapsułek

Morfologia nie powie, na co chorujemy, jednak może być dobrym, wczesnym sygnałem, że coś niedobrego dzieje się w naszym ciele.

Przykładowe problemy, które może pomóc wykryć morfologia:

• anemia
• białaczka
• obecność pasożyta w organizmie.

Podstawowe badania - badanie moczu

Podobnie jak morfologia, to badanie może być jedynie podpowiedzią. Ale za to, jak cenną podpowiedzią!

Jest to kompletnie bezinwazyjny zestaw testów, podczas którego oceniana jest między innymi:

• barwa
• gęstość
• odczyn
• obecność dodatkowych, niepożądanych cząstek - bakterii czy nabłonków

Może się okazać, że w moczu pojawiają się kryształki (mogą zwiastować kamicę nerkową), białka, glukoza, czerwone krwinki, lub czasem bakterie. Warto wiedzieć, że niektóre leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe mogą fałszować wyniki badania moczu.

Jednak dla wiarygodności tego podstawowego badania, bardzo ważne jest prawidłowe pobranie próbki.

1. Przed jej zebraniem należy się dokładnie umyć.
2. Do diagnostyki powinniśmy oddać poranny mocz, zebrany ze środkowego strumienia.
3. Czyli należy najpierw oddać odrobinę moczu do muszli klozetowej, a do pojemnika dopiero resztę.
4. Ta pierwsza część ma za zadanie oczyścić cewkę moczową, co ułatwia diagnostykę.

Przykłady problemów, które może pomóc wykryć badanie moczu – cukrzyca, uszkodzenie nerek, odwodnienie, kamica nerkowa, nowotwór pęcherza.

Podstawowe badania - badanie poziomu glukozy we krwi

Cukrzyca jest jedną z częstszych chorób, na którą cierpi nasze społeczeństwo. Winne tego stanu rzeczy są nieodpowiednia dieta i brak aktywności.

Dlatego to badanie jest bardzo ważne, mimo że może wykryć jedynie tę jedną chorobę. Jednocześnie jest to jedno z ważniejszych badań, gdyż podwyższony poziom glukozy, nie tylko jest groźny, ale (co gorsza) często nie daje żadnych objawów.

Nie powinny z badania rezygnować również osoby aktywne fizycznie. Choć u nich ryzyko rozwoju choroby jest mniejsze, to sama aktywność fizyczna nie redukuje go do zera.

Badanie poziomu glukozy może pomóc wykryć rozwijającą się cukrzycę i podjąć leczenie za pomocą leków na cukrzycę.

Podstawowe badania - próby wątrobowe (poziom ALAT i AspAT)

Wątroba to niewątpliwie jeden z najważniejszych organów naszego organizmu. Możemy żyć bez jednej nerki, a nawet bez nich (choć wymaga to ciągłego dializowania), bez jednego płuca, bez żołądka, jelit, a nawet znane są przypadki życia osób bez połowy mózgu (i mowa tu o życiu bez jakichkolwiek deficytów).

Bez wątroby natomiast umrzemy bardzo szybko. Odpowiada ona za szereg różnych procesów, od oczyszczania organizmu po produkcję niezbędnych do życia substancji.

Dlatego badanie jej stanu jest bardzo ważne. Te dwa testy pozwalają ocenić czy nic złego się nie dzieje.

Przykłady problemów, które może pomóc wykryć badanie poziomu ALAT i AspAT

• marskość wątroby (sprawdź nasze fosfolipidy na wątrobę!)
• WZW
• niedoczynność trzustki
• stłuszczenie wątroby.

Podstawowe badania - badanie poziomu TSH

Tarczyca jest mocno niedocenianym organem naszego ciała. Wiele osób nie jest nawet w stanie prawidłowo wskazać, gdzie się znajduje (podpowiadam – patrz rys.).

Gruczoł ten jest pewnego rodzaju kontrolerem, który decyduje, jak intensywnie będzie pracowała fabryka jaką jest nasze ciało. Może stymulować organizm do przygotowywania zapasów lub ich konsumowania. Jednocześnie jej nieprawidłowa praca to nie tylko ewentualne problemy z wagą.

Osoby z nadczynnością tego organu mogą być rozkojarzone, mieć problemy ze snem czy osłabieniem mięśni. Niedoczynność może z kolei doprowadzić do anemii lub problemów z nerkami.

Należy również wyzbyć się przekonania, że jest to badanie, które powinny wykonywać wyłącznie kobiety. Owszem, one częściej mają problemy z tarczycą, jednak mężczyźni nie są pozbawieni ryzyka!

Badanie poziomu TSH może pomóc wykryć nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy.

Podstawowe badania - OB

W tym przypadku warto rozszyfrować skrót – Odczyn Biernackiego. Choć za granicą nie używa się takiej nazwy (zamiast tego częściej można spotkać się ze „wskaźnikiem opadania erytrocytów”) to w Polsce badanie to jest znane właśnie w takiej formie. I nie bez przyczyny!

Ten prosty i niezwykle użyteczny diagnostycznie test został opracowany przez polskiego lekarza, urodzonego w Opocznie w XIX wieku, Edmunda Biernackiego.

Krew nie jest cieczą jednolitą. Jest to zawiesina.

Choć na pierwszy rzut oka nie da się tego zauważyć, to w bezbarwnej cieczy pływają małe, czerwone komórki – erytrocyty.

Odczyn Biernackiego sprawdza, jak szybko te ostatnie opadają na dno w pobranej próbce krwi. Wpływ na ten proces ma wiele czynników, ale dokładne badania pozwoliły określić, z jaką prędkością komórki krwi powinny opadać u zdrowej osoby. Zaburzenia tego procesu mogą niepokoić, ale również mogą nic złego nie oznaczać.

Odczyn Biernackiego może pomóc wykryć:

• niedokrwistość
• stany zapalne
• nowotwory
• martwicę tkanek
• marskość wątroby.

Podstawowe badania - lipidogram

Cholesterol na przestrzeni lat „przeżywał” istny rollercoster tego, jak jest oceniany.

Najpierw był postrzegany jako całkowite zło.

Później stwierdzono, że może jednak nie taki on straszny, by obecnie miał status taki jak wszystko inne – „nie za dużo, nie za mało, a będzie dobrze”.

Wszystko dlatego, że cholesterol to nie jedna cząsteczka, a cała frakcja różnych molekuł, różniących się funkcjami i wpływem na zdrowie.

Co ważne, wszystkie te związki są niezbędne dla naszego organizmu. W ramach lipidogramu mierzony jest poziom cholesterolu całkowitego, frakcji HDL, LDL oraz trójglicerydy (TG).

Wysoki poziom HDL jest jak najbardziej pożądany, jednak do pewnej wartości maksymalnej. Natomiast LDL powinien być jak najniższy (choć okolice 0 mg/dl również nie mogą być celem!).

Dlaczego w ogóle cholesterol jest potrzebny? Jest materiałem budulcowym dla wielu cząsteczek o charakterze tłuszczowym, które nasz organizm produkuje. Mowa tu o błonach komórkowych czy niezwykle ważnych hormonach płciowych.

Lipidogram bada również poziom trójglicerydów. Te cząsteczki nie mają może tak istotnej roli w naszym ciele, ale nie są „zbędne”. Między innymi wchodzą w skład wierzchniej warstwy skóry, która chroni nas przed wpływem środowiska zewnętrznego oraz zapobiega utracie wody.

Nieprawidłowe wyniki lipidogramu to znak ostrzegawczy, mówiąc, że nasz styl życia nie jest prozdrowotny. Mogą wtedy nam grozić niebezpieczne choroby, takie jak niewydolność serca i miażdżyca.

Lipidogram może pomóc wykryć miażdżycę oraz inne choroby układu sercowo-naczyniowego.

Badania w zależności od płci

To są podstawowe badania, które każdy dorosły człowiek powinien robić co najmniej raz w roku. Nawet kiedy czuje się zdrowo! Ale dodatkowo trzeba wspomnieć o kilku badaniach, które są istotne z perspektywy albo płci, albo wieku.

Podstawowe badania dla kobiet

Cytologia

Kobiety na przykład powinny najrzadziej raz na 3 lata wykonywać cytologię. Pomaga to zapobiegać rozwojowi nowotworów narządów rozrodczych. To badanie mogą wykonać w ramach corocznego badania ginekologicznego.

Samobadanie piersi i mammografia

Dodatkowo powinny wykonywać samobadanie piersi w każdym cyklu (w miarę możliwości w tym samym dniu cyklu, najlepiej kilka dni po miesiączce), a po 49 roku życia (raz na 2 lata) poddawać się mammografii. Pomocne w tym są jeżdżące po całej Polsce Mammobusy.

Podstawowe badania dla mężczyzn

Mężczyźni natomiast mają swój układ rozrodczy i również powinni o niego zadbać. Po 49 roku życia wizyta raz do roku u urologa, w celu badania prostaty, musi być standardem. Dodatkowo warto co jakiś czas wykonać badanie PSA (profilaktyka raka prostaty).

Samobadanie jąder

Również młodzi mężczyźni (i tu mowa już o nastolatkach!) nie mogą czekać na wybicie 50 roku życia. Już od najmłodszych lat powinni wykonywać samobadanie jąder. Rak jądra jest najczęstszym nowotworem złośliwym u młodych mężczyzn, więc warto mu zapobiegać tak prostym zabiegiem.

Podstawowe badania - kolonoskopia

Natomiast wszyscy niezależnie od płci, powinni wykonywać sobie kolonoskopię. Ukończenie 50 roku życia powinno być sygnałem, że czas udać się do lekarza na to badanie!

Oczywiście to są ogólne sugestie. Każdy człowiek jest inny oraz (co najważniejsze) ma inną historię. Te badania powinni wykonywać wszyscy. Osoby posiadające w rodzinie przypadki chorób, które mogą być uwarunkowane lub predysponowane genetycznie, powinny wachlarz badań rozszerzyć. Jednak najlepiej zapytać już o to lekarza.

Jak często robić profilaktyczne badania krwi?

Co najmniej RAZ DO ROKU.

Na zdrowiu nie warto oszczędzać, a tak naprawdę, badając się regularnie, możemy na nim wręcz zaoszczędzić.

Leczenie wielu chorób, wykrytych zbyt późno jest o wiele trudniejsze i zdecydowanie bardziej kosztowne.

Badanie krwi jak się przygotować?

A teraz jeszcze jeden ważny temat związany z badaniami. Co na nie wpływa? Jak się przygotować?

Badanie krwi a leki

Zacznijmy może od leków i tego, co wkładamy do naszych ust przed badaniem. Oczywiście do wszystkich badań krwi i moczu zaleca się być na czczo. Czyli nie można spożywać pokarmów oraz pić innych napojów niż woda na co najmniej 12 godzin przed pobraniem próbki.

Jeśli ktoś przyjmuje leki przewlekle, lub ma zalecone leki, które należy przyjmować o stałych porach, musi skonsultować ze swoim lekarzem czy powinien opóźnić/pominąć dawkę. Nie wolno takiej decyzji podejmować samodzielnie.

Badanie moczu a przyjmowane leki

Odnośnie do tego, co i jak może wpływać na badanie moczu, warto pamiętać, że jego kolor zależy od wielu czynników. W większości przypadków nie ma powodów do niepokoju.

Nie będzie to wyłącznie następstwem przyjmowania leków lub suplementów z tą witaminą. Co ciekawe jest ona częstym dodatkiem do napojów, w roli właśnie barwnika (oznaczana jest jako e101). Podobnie działają również inne witaminy z grupy B oraz kurkuma.

Badanie cukru a stosowane leki

Uważać należy również przy wykonywaniu pomiaru stężenia glukozy. Niektóre leki mogą fałszować wynik tego testu. Przykładowo witamina C obniży uzyskiwane w testach wyniki (choć nie obniża samego stężenia).

Odwrotnie działa natomiast kwas acetylosalicylowy, czyli popularna aspiryna. Trzeba mieć to na uwadze i w razie konieczności powtórzyć badanie po upewnieniu się, że te substancje nie będą już miały wpływu na wynik.

Badanie TSH a inne leki

Dużo istotniejsza jest z kolei ingerencja biotyny w badania poziomu hormonów tarczycowych. Wiele osób (głównie Pań) przyjmuje megadawki tej substancji, w ilościach po 5-10 g na dobę (przy czym dzienne zapotrzebowanie to 0,00003g).

Taka suplementacja może znacząco podnosić wynik oznaczania stężenia hormonów, mimo że te mogą być w całkowicie odpowiednich ilościach lub nawet w zbyt małych. Dlatego zaleca się, by odstawić biotynę na co najmniej 3 dni przed oddaniem krwi do badania pracy naszej tarczycy.