Węglowodory aromatyczne. Co powinieneś wiedzieć o wielopierścieniowych węglowodorach aromatycznych?

Skąd się biorą wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w naszym środowisku?

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne są w dużym uproszczeniu stworzone z kilku pierścieni benzenu, co jeszcze bardziej potęguje ich szkodliwe właściwości. Związki te nie są jednak wyłącznie efektem syntezy chemicznej, ale występują również w przyrodzie. Są na przykład produktem ubocznym niepełnego spalania materii organicznej zachodzącego na przykład poczas pożaru lasów czy erupcji wulkanów. Grupę WWA można podzielić w zależności od ilośći skonendoswanych pierscieni w strukturze na "ciężkie" (benzopiren, perylen, koronen) i "lekkie" (antracen, fenanatren, piren).

shopping_cart Do koszyka

Cena 36,29 zł

3,68 zł ml

Ektin krople do oczu 10 ml

shopping_cart Do koszyka

Cena 18,15 zł

1,82 zł tabl.

Zyrtec UCB, 10 tabletek

shopping_cart Do koszyka

Lek

Cena 28,95 zł

0,48 zł ml

Aleric Deslo Active 0,5 mg/ml, 60 ml

Jak węglowodory przedostają się do mięsa?

Obie grupy WWA dobrze rozpuszczają się w tłuszczach, są mniej lub bardziej stabilne i toksyczne. Ich właściwości fizyczne sprawiają, że z łatwością osadzają się na powierzchni ciał stałych. Źródłem WWA w naszym środowisku jest węgiel, ropa naftowa oraz asfalt. Do atmosfery są za pośrednictwem spalin samochodów, dymów z kotłowni, koksowni, hut i zakładów przemysłu ciężkiego. Co ciekawe węglowodory aromatyczne cechuje duża zdolność do bioakumulacji w surowcach rolnych. Osadzając się na powierzchni liści oraz w glebie, przenikają do wód podziemnych, a stamtąd korzenie i bulwy wbudowują się w rośliny. Rośliny skażone WWA są potem zjadane przez zwierzęta hodowlane, a te z kolei przez człowieka. Węglowodory aromatyczne mogą dostawać się do organizmu człowieka również poprzez wędzenie, grilowanie, smażenie, pieczenie, a także palenie kawy czy ekstrakcja oleju.

W jakich jeszcze produktach spożywczych można znaleźć WWA?

Trudno w to uwierzyć, ale WWA można dlatego spotkać w herbacie, kawie, olejach jadalnych. Im wyższa temperatura i czas trwania obróbki termicznej surowca tym wyższa zawartość węglowodorów aromatycznych w gotowym produkcie. Na szczególną uwagę zasługują WWA w mięsie, które zawiera dodatkowo inne kancerogenne związki między innymi azotyny. WWA można znaleźć w naparach z kawy naturalnej, zbożowej i kakao. Palenie ziaren tych roślin powoduje powstanie sporej ilości WWA, jednak filtrowanie naparu eliminuje aż 75% WWA w gotowym produkcie. Źródłem węglowodorów aromatycznych są również przetwory rzepaku. Skażenie wynika z zanieczyszczenia biosfery, w miejscu gdzie uprawiane rośliny oleiste.Istotnym problemem jest również skażenie wód powierzchniowych przez WWA.

Dlaczego bierne palenie dostarcza więcej WWA od aktywnego palenia?

Osobnym tematem jest ekspozycja na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne poprzez bierne i aktywne palenie tytoniu. Dym pochodzący z papierosów zawiera kilka tysięcy toksycznych związków chemicznych będących produktami spalanie nie tylko samego tytoniu, ale również bibułki w temperaturze kilkuset stopni Celsjusza. W dymie papierosowym zidentyfikowano dużą zawartość :

• bardzo silnie rakotwórczych nitrozoamin
• benzo[a]pirenu
• dibenzo[a, h]antracenu.
• katecholi – związków nasilających rakotwórcze działanie WWA.

Co ciekawe łączna liczba zidentyfikowanych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w dymie papierosowym przekracza aż 150 różnych związków. Co więcej „bierni palacze” są narażeni na jeszcze bardziej szkodliwy dym uboczny, który jest niefiltrowany i produkowany przez cały czas palenia się papierosa.

W jaki sposób WWA wywołują raka?

WWA rozpoczyna proces nowotworzenia włączając się w strukturę DNA lub RNA komórek. Jeżeli DNA nie zostanie naprawione, dochodzi do powstania mutacji i nieprawidłowego wzrostu chromosomów, deformacji genów, i tworzenie się komórek rakowych. W przypadku ludzi narażonych na wysokie stężenia węglowodorów aromatycznych notuje się większą zachorowalność na nowotwory płuc i pęcherza moczowego.