Czarnuszka - czyli złoto faraonów

Czarnuszka - czyli złoto faraonów

W ostatnim czasie ogromną popularnością cieszą się preparaty zawierające wyciąg i/lub olej z czarnuszki. Surowiec ma działać przeciwwirusowo, przyspieszać trawienie, a nawet działać przeciwalergicznie. Szerokie spektrum aktywności zachęca coraz większe rzesze osób do stosowania czarnuszki na co dzień. Czy z naukowego punktu widzenia to warty uwagi surowiec?

Czarnuszka i jej starożytne korzenie

Czarnuszka siewna (Nigella sativum) wywodzi się z Azji, a jej nazwa wynika z bardzo charakterystycznej, czarnej barwy nasion. Czarnuszkę w kręgach ludowych nazywano również "czarnym kminkiem" albo "czarnuchą". Co ciekawe czarnuszka, na którą obecnie jest spore boom była znana już sumeryjskim lekarzom. Starożytni specjaliści stosowali ją jako środek wzmacniający, niwelujący nadpobudliwość. W Starożytności doceniano również jej walory kosmetyczne - była podobno doskonałym lekarstwem na siwiejące włosy. Czarnuszkę można również uznać za roślinę biblijną – pisano o niej między innymi w Księdze Izajasza.

Czarnuszka - jak smakuje i jak pachnie?

Czarnuszka siewna naturalnie występuje niemal w całej Azji i Europie, również w Polsce. Głównym surowcem fitoterapeutycznym są nasiona, które obfitują w wiele substancji biologicznie czynnych. Nasiona czarnuszki mają ostry, korzenny smak, a jednocześnie zapachem przypominają gałkę muszkatałową. Ze względu na swój charakterystyczny smak dodaje się ją do chleba, sałatek czy sosów.

Co zawierają nasiona czarnuszki?

Nasiona czarnuszki zawierają głównie melantynę, hederakozyd C i hederageninę, ale również węglowodany, witaminy z gruby B, betakaroten oraz sole wapnia, magnezu, żelaza, sodu, potasu, selenu i cynku. Z kolei olejek eteryczny izolowany z nasion zawiera anetol, limonen, karwon, p-cymen, alfa-pinen oraz tymochinon.

Jak wykorzystać olej z czarnuszki?

Wspomniany olejek eteryczny działa przeciwbakteryjnie i przeciwrobaczo. Z kolei wyciągi z czarnuszki rozkurczowo na mięśnie przewodu pokarmowego oraz żółcio- i wiatro-pędnie . Czarnuszkę można również stosować jako element profilaktyki, ale również leczenia infekcji – ma bowiem właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwkaszlowe. W badaniach okazało się, że wyciąg z czarnuszki stymuluje komórki beta-trzustki do syntezy insuliny oraz blokowania wchłaniania glukozy w jelitach. Choć w przypadku kobiet czarnuszka może wpływać normalizująco na cykl menstruacyjny i wspomagać laktację, to przed zastosowaniem jej u mam karmiących należy poradzić się lekarza.

W jakich chorobach może pomóc olej z czarnuszki?

W ziołolecznictwie wykorzystuje się również tłoczony na zimno, ciemnobrązowy, gorzkawy olej z nasion czarnuszki. Znalazł on zastosowanie w leczeniu zakażeń Helicobacter pylori oraz choroby wrzodowej żołądka. Olej z czarnuszki można stosować również w cukrzycy, reumatyzmie, toczniu, łuszczycy, pokrzywce czy pęcherzycy, czyli chorobach z autoagresji. Olej z czarnuszki można potraktować jako naturalny repelent - zwłaszcza w stosunku do roztoczy.Chroni również przed grzybicą, infekcjami bakteryjnymi i zakażeniem nużeńcem.

Czarnuszka w dermatologii

Olej z czarnuszki wykorzystuje się również dermatologii jako surowiec wspierający leczenie łuszczycy, trądziku, łupieżu, AZS, wyprysku kontaktowego, egzemy oraz poparzeń słonecznych. Czarnuszka ze względu na dużą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych (linolowego, eikozadienowego, alfa- i gamma-linolenowego), witaminy F oraz białek nadaje się do pielęgnacji suchej, dojrzałej oraz wrażliwej. Olej z czarnuszki ma również silne właściwości regeneracyjne - dlatego może być również wykorzystywany w w leczeniu trudno gojących się ran, odleżyn i oparzeń. Może być stosowany do codziennej pielęgnacji paznokci i włosów (pękanie, łamliwość, plamki, łupież, brak połysku). Ciepły olej stosowany jest jako okład przy stanach zapalnych piersi, jako środek antycelullitowy i niwelujący rozstępy.