Biegunki u osób starszych. Dlaczego im dokuczają?

Dlaczego to osoby starsze mają najczęściej problem z układem pokarmowym?

Układ pokarmowy w dużym stopniu zbudowany jest z mięśni gładkich, a te wraz z wiekiem tracą swoje napięcie. Odpowiednie napięcie mięśni gładkich wpływa na tempo przesuwania się mas pokarmowych począwszy od przełyku, przez żołądek, na jelitach kończąc. Ruchy te nazywane są ruchami perystaltycznymi i od nich zależy w dużej mierze przyswajanie składników odżywczych, leków i witamin. Właściwe napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego ma również wpływ na formowanie się resztek pokarmowych.

shopping_cart Do koszyka

Produkt z Polski

Bez glutenu

Cena 43,96 zł

2,20 zł kaps.

Sanprobi IBS, 20 kapsułek

shopping_cart Do koszyka

Cena 37,63 zł

1,57 zł kaps.

Tributron 30 kapsułek

shopping_cart Do koszyka

Lek

Produkt z Polski

Cena 11,45 zł

0,57 zł tabl.

Laremid 2 mg, 20 tabletek

Od tego w którym miejscu przewodu pokarmowego będzie spadać napięcie mięśni, zależy jakie dolegliwości będzie odczuwać osoba starsza. I tak spadek napięcia zwieracza przełyku u starszych osób powoduje zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku (refluks). Jeśli z kolei dojdzie do spadku napięcia w okolicy  jelit, osoby te będą cierpieć na problemy z wypróżnianiem lub biegunki.

U seniorów częstą dolegliwością jest przedostawanie się bakterii zamieszkujących jelito grube do jelita cienkiego. A spowodowane jest  spadkiem tonusu zastawki krętniczo-kątniczej, czyli fałdu oddzielającego jelito cienkie od grubego.  Dodatkowym problemem jest fakt, że osoby starsze często w dobrej wierze, na własną rękę próbują leczyć swoje dolegliwości różnymi preparatami dostępnymi bez recepty. Niestety takie leki jak preparaty senesu, inhibitory pompy protonowej czy środki rozkurczowe stosowane nierozważnie i  bez konsultacji lekarskiej często pogłębiają problemy osób starszych. Jedną z takich przypadłości, które szczególnie im dokuczają są biegunki. A te mogą być spowodowane przez niekontrolowany rozrost bakteryjny, nietolerancję laktozy, cukrzycę czy wspomniane niepożądane działania leków.

Biegunka u seniorów a rozrost bakteryjny

Na skutek wspomnianej wcześniej migracji bakterii z jelita grubego do cienkiego może dojść do rozrostu bakteryjnego (SIBO - small intestinal bacterial overgrowth) Tocząca się infekcja w jelicie przeszkadza we właściwym wchłanianiu składników odżywczych. Pojawiają się wodniste  i  tłuszczowe biegunki, które szybko prowadzą do utraty elektrolitów, białka i witamin. Odwodnienie u seniorów jest tymczasem bardzo groźnym stanem. A często ma ono już swoje źródło w zaburzeniach pragnienia w tej grupie wiekowej.

Biegunka u seniorów a nietolerancja laktozy

Osoby starsze znacznie gorzej trawią również laktozę, a ta bardzo szybko ulega fermentacji w jelicie. To z kolei powoduje wzrost ciśnienia osmotycznego, napływanie wody do wnętrza jelita i w efekcie biegunkę. Często nawet najmniejsza ilość laktozy może wywołać uporczywą biegunkę u osoby starszej.

Biegunka u seniorów a resekcja jelita

Osoby starsze przechodzą wiele zabiegów chirurgicznych. Część z nich na przykład ma usunięty fragment jelita cienkiego (resekcja). U osób tych w jelicie grubym gromadzą się kwasy żółciowe, które wywołują  biegunkę chologenną. Z kolei resekcja części jelita grubego prowadzi do zmniejszenia zwrotnego wchłaniania wody w jelicie, co zaburza odpowiednie formowanie się mas kałowych i jest przyczyną przewlekłych biegunek.

Biegunki u seniorów a niedożywienie

Starszych ludzi często dotyka problem niedożywienia. Zazwyczaj jest to problem nieuświadomiony, gdyż wraz z wiekiem zanika umiejętność odczuwania głodu. Wielu seniorów traci więc na wadze, spada u nich siła mięśni (również mięśnia sercowego), a zaburzeniom ulega również praca układu pokarmowego. Niedożywiona osoba znacznie gorzej przyswaja substancje odżywcze, głównie za sprawą mniejszego wydzielania soków żołądkowych i trzustkowych.

Biegunka u cukrzyków

Osoby starsze chorują często  na cukrzycę, a co gorsza źle ją leczą. Jak wiadomo niekontrolowana cukrzyca daje wiele nieprzyjemnych powikłań, a jednym z nich jest uszkodzenie nerwów obwodowych (neuropatia).  Nerwy autonomicznego układu nerwowego nie tylko unerwiają naczynia krwionośne, narządy układu moczowo-płciowego, ale również narządy układu pokarmowego. W przypadku neuropatii dochodzi często do przewlekłej, bardzo uporczywej biegunki z odchodzącymi gazami i bólem. Taka biegunka u cukrzyków ma często charakter śluzowo- wodnisty i dokucza najczęściej w nocy. Co więcej u ludzi z cukrzycą często obserwuje się zastój treści w jelicie, która rozkładana przez florę bakteryjną prowadzi do fermentacji i biegunki.

Biegunka u seniorów a stosowane leki

Osoba starsza w ciągu dnia potrafi przyjąć kilkanaście różnych leków. Wzajemne interakcje między nimi mogą doprowadzić do potęgowania działań niepożądanych, w tym pojawienia się biegunek.  Do leków szczególnie często powodujących rozwolnienie u osób starszych należą:

• cytostatyki stosowane w leczeniu nowotworów
• antybiotyki
• leki zmniejszające kwaśność żołądka,
• leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe z grupy NLPZ
• leki moczopędne

Również  niektóre zioła oraz zdrowa żywność (błonnik) mogą być powodem problemów osób starszych z układem pokarmowym.  Wiele osób mylnie kojarzy ziołowy skład z bezpieczeństwem stosowania, a to w przypadku na przykład nadużywania preparatów senesu grozi rozregulowaniem rytmu wypróżnień.  Problem w tym względzie mają starsze osoby już z zaniedbanym zaparciem albo po zabiegu radioterapii jamy brzusznej. Ziołowe leki w ich przypadku tylko i wyłącznie pogłębiają problem, zamiast pomagać.

Podsumowanie

Osoby starsze są szczególnie podatne na zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Zaburzone pragnienie i łaknienie, cukrzyca, problemy z trawieniem laktozy oraz tendencje do niekontrolowanego przerostu bakteryjnego powodują, że seniorom często dokucza niestrawność i biegunki. Warto więc otoczyć swoich bliskich  opieką w tym względzie, by ich jesień życia przebiegała w niezakłócony sposób. Czasami jest niezbędne podanie leków na biegunkę, a czasami nieznaczna modyfikacja stylu życia.