Sprawdź interakcje leków z pożywieniem!

Sprawdź interakcje leków z pożywieniem!

Mało kto zdaje sobie sprawę, że co czwarty dorosły Polak przyjmuje na co dzień leki działające na układ sercowo-naczyniowy. Również mało osób wie, że spora część z tych leków wchodzi w interakcje z żywnością, czego efektem jest zmiana efektu farmakologicznego. Na skutek interakcji leków z żywnością może pojawić się osłabienie lub nasilenie działania leków sercowo-naczyniowych, co niesienie za sobą określone ryzyko.

Interakcje leków - jak często się pojawiają?

W przypadku chorób układu sercowo-naczyniowego rzadko kiedy stosuje się leczenie za pomocą pojedynczych leków. Nadciśnieniu czy chorobie niedokrwiennej serca często towarzyszy cukrzyca czy otyłość, w efekcie czego chora osoba przyjmuje kilka, a nawet kilkanaście leków z kilku różnych grup terapeutycznych. W takiej sytuacji wystąpienie niebezpiecznych dla zdrowia interakcji jest niemal pewne. Ryzyko to jest dodatkowo potęgowane przez żywność, stosowane suplementy diety czy leki bez recepty.

Kto jest najbardziej narażony na interakcje leków?

Na groźne interakcje narażeni są zwłaszcza ludzie starsi, którzy często nie przestrzegają zaleceń lekarskich, dublują dawki lub je pomijają. Szacuje się, że w przypadku stosowania dwóch różnych leków ryzyko pojawienia się interakcji wynosi 13% , a przy pięciu stosowanych lekach - niemal 90%! Co ciekawe nie wszystkie interakcje leków z pożywieniem mają charakter negatywny. Kilka Wiele interakcji leków z pożywieniem wręcz wykorzystuje się w lecznictwie i technologii postaci leku, by zwiększyć ich skuteczność i wchłanianie. Lekarze często na przykład zalecają stosowanie niektórych leków po posiłku, by zwiększyć ich wchłanianie.

Interakcje leków z pożywieniem na etapie wchłaniania

Żywność wpływa na stosowane leki najczęściej na etapie wchłaniania. Po połknięciu tabletki część leków ulega aktywacji pod wpływem kwaśnego pH żołądka, inne natomiast ulegają rozpadowi pod wpływem soków trawiennych - dlatego umieszcza się je kwasoodpornych kapsułkach. Informację o tym jak stosować dany lek znajdziemy w ulotce dołączonej do opakowania. Dzięki Charakterystyce Produktu Leczniczego natomiast dowiemy się natomiast jak przebiega wchłanianie, metabolizm, rozmieszczenie leku w tkankach oraz eliminacja z organizmu. Bardzo ważne jest, by wiedzieć czy nasz konkretny lek należy spożywać na czczo, podczas posiłku czy niezależnie od niego.

Wpływ pożywienia na metabolizm leków

Lek po wchłonięciu i dostaniu się do krwi ulega tzw. efektowi pierwszego przejścia, czyli częściowej inaktywacji w wątrobie. Projektując lek badacze tak ustalają wysokość dawki, by forma aktywna po opuszczeniu wątroby była aktywna farmakologicznie. Leki są inaktywowane przez specjalne enzymy tworzące cytochrom p450. Część leków oraz składników żywności jest w stanie hamowania albo nasilać aktywność tych enzymów wątrobowych. W efekcie wątrobę opuszcza mniejsza lub większa ilość substancji aktywnej farmakologicznie. Co ciekawe smażone albo grillowane mięso zawiera dużo hetetocyklicznych amin, które przyspieszają działanie enzymów wątrobowych pod wpływem. W przypadku teofiliny smażone mięso może prowadzić do zmniejszenia jej stężenia nawet o 50%. Soku grejpfrutowy ma z kolei zdolność całkowitego blokowania aktywności enzymów wątrobowych. Spożywając go w zbyt małym odstępie czasowym od stosowanych w leczeniu miażdżycy statyn pojawia się ryzyko zwiększenia ich stężenia o 1500%! Dlatego, by uniknąć interakcji należy zachować kilkugodzinny odstęp między lekiem a spożywanym sokiem.

Antagonistyczne działanie leków i pożywienia

Niekiedy zawarte w pożywieniu składniki działają na odwrót (antagonistycznie) w stosunku do stosowanych leków.Przykładem takiej interakcji jest przyjmowanie przeciwzakrzepowego acenokumarolu i warzyw bogatych w witaminę K (brokuły, brukselka, szpinak). Acenokumarol blokuje powstawanie witaminy K w wątrobie, więc hamowanie syntezy witaminy K i jednoczesne dostarczanie jej z pożywienia "przeszkadza" w działaniu acenokumarolu.

Wpływ leków na przyswajanie składników odżywczych

Co ciekawe nie tylko żywność wpływa na działanie leków, ale również leki wpływają na przyswajanie składników odżywczych z pożywienia. Na przykład leki takie jak sulfasalazyna, pankreatyna czy kolestipol hamują wchłanianie kwasu foliowego. A to właśnie jego niedobory prowadzą do zaburzenia przemian homocysteiny oraz rozwoju miażdżycy. Z kolei statyny stosowane w terapii miażdżycy mogą powodować osłabienie wchłaniania witamin A, B12, D oraz K, kwasu foliowego, koenzymu Q10, wapnia, żelaza oraz cynku.

Gdzie można sprawdzić interakcje leków?

• u swojego farmaceuty
• u lekarza
• w sieci na stronie KtoMaLek.pl albo anglojęzycznym Medscape Interaction Checker
• w Charakterystyce Produktu Leczniczego dostępnym w sieci