Co nam szkodzi, a co może pomóc przy wigilijnym stole?

Z tego artykułu dowiesz się:

Na początek warto w ogóle wiedzieć co tak naprawdę nam tak szkodzi i jak wpływa na nasz organizm. I znaczy „czuć się źle”? Do najczęstszych objawów „poświątecznych” należą z pewnością uczucie pełności – wzdęcia, zgaga, zaparcia, biegunki, ból w okolicy wątroby, bóle skurczowe przewodu pokarmowego. Jest to bardzo rozbudowane spektrum ewentualnych objawów, przy czym nie wszystkie muszą wystąpić.

shopping_cart Do koszyka

Lek

Produkt z Polski

Cena 17,53 zł

1,73 zł tabl.

Scopolan Compositum 10 tabletek

Lek

Cena 44,73 zł

1,50 zł kaps.

Essentiale Max 600 mg, 30 kapsułek

shopping_cart Do koszyka

Cena 20,80 zł

0,90 zł tabl.

Ranigast SOS 24 tabletki do ssania

Co podczas Wigilii wywołuje uczucie ciężkości i niestrawność?

Główną przyczyną, dla której jakieś danie może nam szkodzić jest jego skład chemiczny. To co często nazywamy „ciężkim” jedzeniem, z reguły zawiera dużo tłuszczu, głównie pochodzenia zwierzęcego. Taka potrawa jest dla przewodu pokarmowego trudna do strawienia, gdyż białka i węglowodany rozkładane są przede wszystkim w środowisku wodnym. To sprawia, że trawienie trwa dłużej i pokarm zalega w przewodzie pokarmowym. Jest to pewnego rodzaju mechanizm obronny. Wydłużony czas przebywania treści pokarmowej w pierwszych odcinkach jelit, ma nas zniechęcić do dalszego jedzenia po to, by organizm zdążył strawić to co już mu zaproponowaliśmy. Ale nie tylko tłuszcze w wigilijnych potrawach są głównym winowajcą. Z białek i cukrów w wyniku obróbki w wysokiej temperaturze (pieczenie i smażenie) powstają bowiem związki Maillarda. To one nadają daniom brązowego zabawienia, chrupkości i znacząco podbijają jego walory smakowe. Mimo tak korzystnych doznań dla języka, są dla żołądka i jelit prawdziwym utrapieniem.

Wszystkiemu winna...żółć!

Wysoka zawartość tłuszczów w świątecznych potrawach wywołuje jeszcze jeden efekt. Do trawienia tego typu dań potrzebne są emulgatory, a ich funkcję w naszym organizmie sprawuje głównie żółć. Im więcej tłuszczu spożyjemy, tym więcej żółci będzie nam potrzebne, by skutecznie sobie z posiłkiem poradzić. Mocno obciąża to wątrobę i pęcherzyk żółciowy (tak, tak to jest pęcherzyk a nie woreczek). „Ból wątroby” jednak z reguły nam  nie grozi. Kłucie w boku, które czujemy w tym rejonie ciała to częściej skurcz dróg żółciowych. Podobny efekt może być związany z drogami doprowadzającymi enzymy trawienne z trzustki.

Brzuch nadęty jak balon

Kolejną nieprzyjemną dolegliwością związaną z obfitym posiłkiem świątecznym jest uczucie pełności. Brzuch robi się nabrzmiały, co w skrajnych przypadkach może wręcz boleć. To wzdęcie. Generalnie nie jest niebezpieczne, choć w połączeniu z silnym zatwardzeniem może narobić trochę problemów. Efekt ten to nic innego jak nagromadzone w przewodzie pokarmowym gazy. Istnieje spora grupa substancji, znajdujących się w zjadanych przez nas pokarmach, które przez nas nie są najlepiej (lub nawet wcale nie są) trawione. Trafiają one do jelita grubego i tam stają się świetną pożywka dla naszych sojuszniczych bakterii jelitowych. Ich nasilona aktywność ma jeden efekt uboczny – uwalniają się duże ilości, różnych gazów. Od neutralnego dwutlenku węgla, przez metan, aż po mocno nieprzyjemny w zapachu, siarkowodór. To tyle jeśli chodzi o teorię. Więcej na chwilę obecną nie potrzebujemy, a to już wystarczy by zastanowić się jak z tym walczyć.

Używaj dużo przypraw!

Świetnym sposobem na zmniejszenie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego jest użycie dużych ilości przypraw. Ale nie mam tu na myśli soli. Przyprawy korzenne i zioła to nie tylko smak ale i zdrowie. Oto kilka praktycznych podpowiedzi:

• Kminek, anyż, koper – działają rozkurczowo i wiatropędnie, zmniejszają wzdęcia i uczucie pełności. Kminku można spokojnie użyć do wszelkich mięs i potraw z kapustą. Dobrze podkreśla również smak grzybów. Anyż świetnie spisuje się w wigilijnym kompocie z suszu oraz dodany do pieczonego lub duszonego mięsa. Koper to z kolei nieodzowny dodatek do gotowanych warzyw, głównie ziemniaków, ale również można go użyć do sosów, jajek i ryb
• Zioła – rozpisanie wszystkich zastosowań i efektów ziół to praca na co najmniej cykl książek. Niemniej trzeba pamiętać, że działają rozkurczowo, usprawniają pracę pęcherzyka żółciowego i wątroby, poprawiają perystaltykę jelit i wzmagają apetyt. Do świątecznych dań świetnie nadaje się chociażby estragon, który doda aromatu każdej rybie. Również cząber znajdzie swoje zastosowanie – można nim przyprawić dania kapustne i farsz do pierogów czy pasztecików. Nie możemy również zapomnieć o kupieniu na święta majeranku, bazylii, lubczyku, liści laurowych, rozmarynu, szałwii i natki pietruszki.
• Jałowiec – owoc ten zasługuje na osobny opis, gdyż poza doskonałym podkreśleniem smaku każdego czerwonego mięsa, posiada silne działanie żółciopędne, wzmaga pracę żołądka i dróg moczowych.
• Przyprawy korzenne – kardamon, imbir, gałka muszkatołowa, cynamon, kurkuma. Dla każdego z nich znajdzie się przepis, któremu mogą dodać mnóstwa smaku. A dodatkowo, doskonale poprawiają apetyt, zwiększają produkcję żółci i ułatwiają jej doprowadzenie do przewodu pokarmowego, poza tym posiadają duże ilości przeciwutleniaczy.

Biorąc powyższe pod uwagę, pierwszy krok na drodze do przyjemniejszych świąt to kupno większej ilości przypraw – będzie smaczniej i zdrowiej.

Właściwie przygotowuj potrawy wigilijne

Na to jak dana potrawa wpłynie na nasze samopoczucie, ma również wpływ to, jak była przygotowana. Zwracając uwagę na kilka kwestii możemy sobie znacznie pomóc

• Unikaj smażenia – pierogi nie muszą być odsmażone. Zawsze można je podgotować lub użyć piekarnika.
• Unikaj tłuszczów – w pierwszej kolejności tłuszczów zwierzęcych. Jeśli już musisz smażyć zastąp smalec, doskonałym do tego polskim olejem rzepakowym, śledzie mogą marynować się w occie, a wieprzowinę można zastąpić zdrowszą cielęciną.
• Dokładnie żuj – to niestety dotyczy większości z nas, zbyt szybko połykamy kęsy pokarmu. Im lepiej przeżute jest nasze jedzenie tym szybciej i łatwiej później się trawi.
• Unikaj alkoholu – połączenie tłustych potraw i alkoholu to bardzo duże obciążenie dla wątroby. Oczywiście alkohol jest generalnie niezdrowy i odradzam jego picie w ogóle.

Wspomagaj wątrobę

Uczucie ciężkości, może nam towarzyszyć, kiedy pokarm trawi się zbyt wolno. W takiej sytuacji warto sięgnąć po coś co wspomoże wątrobę. Jednym z takich środków jest opisywany w jednym z poprzednich numerów wyciąg z ostropestu plamistego. Działa on nie tylko ochronnie na wątrobę, ale również poprawia jej funkcjonowanie. Do wyboru mamy również fosfolipidy na wątrobę. Są to cząsteczki niezbędne do odbudowy błon komórkowych w naszej wątrobie. Pozostałe środki dostępne w aptece to głównie suplementy diety, zawierające ekstrakty z… przypraw, które jak wcześniej pisałem mogą mieć świetny wpływ na nasz przewód pokarmowy. Wszystkie te środki możemy zacząć przyjmować nico przed świętami, w ten sposób przygotujemy nasz organizm na duże obciążenie układu trawienia i będzie on w stanie szybciej się dostosować.

Miej pod ręką coś na zgagę

Zgaga, refluks, pieczenie w przełyku. Takie objawy wskazują na nagromadzenie się w żołądku kwasu solnego i jego wydostawanie się do przełyku. Jeśli zdarza się to wyłącznie „od święta” to nie ma się czym martwić, ale jeśli częściej – należy skonsultować to z lekarzem. Jeśli, na nasze szczęście, jest to incydent, najlepszym rozwiązaniem będą preparaty zobojętniające w postaci tabletek do ssania lub mleczka. Neutralizują one nadmiarowy kwas solny i chronią przed uszkodzeniem błony śluzowej przewodu pokarmowego. Jeśli to za mało, pozostają leki na refluks i zgagę z ranintydyną lub inhibitorami pompy protonowej (farmaceuta zaproponuje coś stosownego). Ich działanie polega na zapobieganiu wydzielania kwasu.

Wypij herbatę i wstań od stołu

Ważne jest również to, co robimy po posiłku. Warto zakończyć go herbatą, która może być zaparzona z dodatkiem ziół, a pomiędzy posiedzeniami przy stole udać się z rodziną na spacer. Ruch poprawi pracę całego organizmu. Jeśli wybierasz się więc na pasterkę, zostaw auto w garażu i dotrzyj do Kościoła na piechotę. Jeśli jednak zostajesz w domu, ubierz się ciepło i wyjdź na zewnątrz. Naszym jelitom wystarczy dosłownie kwadrans spokojnego spaceru.