Serce to jeden z narządów w klatce piersiowej, obok płuc i aorty, która dostarcza krew do całego ciała. Niestety,...
Bieganie jest modne. Cross-fit również. Niestety moda ta musi, prędzej czy później, doprowadzić do kontuzji. To w...
Serce to jeden z narządów w klatce piersiowej, obok płuc i aorty, która dostarcza krew do całego ciała. Niestety,...
Preparaty z magnezem to jedne z najczęściej wydawanych farmaceutyków bez recepty w aptekach. Mówi się, że większość społeczeństwa ma niedobór tego pierwiastka w organizmie. Dodatkowo temat suplementacji magnezu jest bardzo popularny wśród reklam w telewizji i w Internecie. Czy tak naprawdę każdy musi go suplementować? A jeśli tak, to jaka forma jest najlepiej przyswajalna zgodnie z medycyną opartą na faktach?
Z tego artykułu dowiesz się:
Magnez jest bardzo ważnym biopierwiastkiem na naszej planecie. Bierze udział w licznych procesach zachodzących w żywych organizmach. U roślin jest składnikiem chlorofilu, natomiast u ludzi pełni istotną funkcję w wielu przemianach metabolicznych oraz reguluje różne procesy życiowe. W naturalnych warunkach występuje w dużej ilości w pożywieniu, także dosyć trudno o jego niedobór przy racjonalnej diecie. Niestety, w obecnych czasach jego brak w organizmie jest powodowany przez m.in spożywanie mocno przetworzonego pokarmu, intensywne nawożenie gleby związkami zawierającymi potas, nadużywanie alkoholu, permanentny stres lub stosowanie antykoncepcyjnych środków hormonalnych. U człowieka, w fizjologicznych warunkach, więcej magnezu znajduje się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej, głównie w układzie kostnym. Gdy mamy do czynienia z niedoborem tego pierwiastka zachodzi dysproporcja, a co za tym idzie, większe stężenie magnezu obserwujemy w obszarach zewnątrzkomórkowych. Dlatego wyniki z surowicy krwi mogą być niekiedy bardzo mylące. W związku z taką zależnością czasem bardzo trudno jest stwierdzić niedobór magnezu w organizmie.
Funkcje, które pełni magnez w organizmie są niezliczone. Przede wszystkim jest on katalizatorem metabolicznym przemian węglowodanów, białek i tłuszczów. Bierze udział w procesie kurczliwości mięśni. Ponadto odgrywa ważną rolę w regulacji ciśnienia tętniczego i prawidłowej pracy układu krwionośnego. Odpowiada za utrzymanie właściwej struktury rybosomów, lizosomów oraz mitochondriów w komórkach, a także za odpowiedni poziom glukozy we krwi. Wiele badań na temat roli magnezu, wskazuje jego istotny udział w prewencji udaru mózgu, choroby niedokrwiennej serca oraz cukrzycy typu 2. Wiele wiarygodnych prac naukowych uważa za zasadną suplementację magnezu w postaci dobrze przyswajalnego związku wraz z witaminą B, zwracając uwagę na ich synergistyczne działanie w objawach PMS. Magnez odpowiedzialny jest bowiem za nasz zegar biologiczny, bierze udział w syntezie i wydzielaniu neuroprzekaźników (w tym serotoniny) oraz zwiększa odporność na stres.
Intensywnemu wysiłkowi intelektualnemu towarzyszą często objawy stresu. Mała ich dawka działa motywująco i mobilizuje do aktywnej pracy. Jednak nadmiar obowiązków i ciągła praca powodują, że napięcie ma charakter przewlekły. Spada koncentracja, czujemy się zmęczeni, a nasz rytm dobowy ulega rozregulowaniu, przez co mamy problemy ze snem. Organizm zaczyna w tym czasie uwalniać zasoby energetyczne, rozkładając tkankę tłuszczową. Produktem tego rozkładu są kwasy tłuszczowe, które tworzą z jonami magnezu trudnoprzyswajalne chelaty. Prowadzi to do spadku stężenia magnezu w ustroju, które może wywoływać dodatkowe objawy depresyjno-lękowe. Mamy więc do czynienia z błędnym kołem – stres obniża poziom magnezu, a ten z kolei potęguje jego objawy.
Najbardziej znaną i kojarzoną przypadłością wynikającą z braku tego pierwiastka są kurcze łydek. Ponadto możemy także zaobserwować drgania powiek, zmęczenie, kłopoty z pamięcią oraz rozdrażnienie. Głęboki i długotrwały niedobór magnezu może objawiać się w postaci poważnych problemów kardiologicznych np. migotanie przedsionków bądź częstoskurcz komorowy. Najnowsze badania wykazują także związek pomiędzy jego brakiem a ilością zdiagnozowanych depresji. Innymi słowy - im mniejsze stężenie magnezu w organizmie, tym większe ryzyko zachorowania na niektóre choroby przewlekłe. Udowodniono, że niedobór magnezu skutkuje zmniejszeniem odporności na stres, rozdrażnieniem, bezsennością oraz utratą koncentracji. Jony tego pierwiastka biorą udział ponadto w biosyntezie neuroprzekaźników w naszym układzie nerwowym – m.in. serotoniny (5-HT). W przypadku stale utrzymujących się niedoborów magnezu może dojść do niedostatecznej produkcji 5-HT – a to z kolei przekłada się na wzrost zachowań impulsywnych, wybuchów agresji i bezsenności.
Z racji tego, że wiele osób suplementuje magnez nieświadomie z różnych preparatów jednocześnie, warto wspomnieć także o objawach przedawkowania. Trzeba mieć również świadomość, że nadmiar magnezu może być symptomem choroby, ponieważ zdrowy organizm ma zdolność do szybkiej eliminacji tego pierwiastka. Bardzo często z problemem nadmiaru magnezu w organizmie borykają się osoby z przewlekłym zapaleniem jelit lub niewydolnością nerek.
| ! | Nadmiar magnezu może się objawiać dużym spadkiem ciśnienia tętniczego, zaburzeniami widzenia oraz mowy lub biegunkami. |
Warto także mieć świadomość i wiedzę na temat interakcji związanych z preparatami magnezowymi. Witamina B6 (pirydoksyna) zwiększa wchłanianie magnezu z układu pokarmowego nawet do 40%. W leczeniu niedoboru jest bardzo pożądanym składnikiem w preparatach magnezowych. Z innych istotnych interakcji, które z kolei obniżają wchłanianie pierwiastka, to stosowanie równocześnie preparatów zawierających np. wapń. Przeciwwskazane jest także stosowanie równolegle leków przeciwzakrzepowych.
Średnie dzienne zapotrzebowanie na magnez wynosi około 270-350 mg na dobę. Wartość ta waha się w zależności od płci, wieku oraz stanu zdrowia organizmu. Dla przykładu, okres ciąży i karmienia piersią to dla kobiety czas zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Ze względu na stan, wybór odpowiedniego preparatu suplementacyjnego jest naprawdę istotny. Z kolei największe zapotrzebowanie na magnez posiadają mężczyźni po 50 roku życia. Zalecana dawka pierwiastka w tej dekadzie życia dla panów to aż 420 mg. Biorąc pod uwagę, że producenci leków zawierających magnez, deklarują zawartość pierwiastka w tabletce na około 50 mg jonów magnezu, szybko nasuwa nam się wniosek jak dużą rolę gra odpowiednia dieta. Odżywiając się w sposób racjonalny i spożywając produkty, które zawierają magnez, jesteśmy w stanie nie dopuścić do niedoborów. Natomiast gdy nasze zapotrzebowanie na magnez wzrośnie, będziemy mogli to szybko wyrównać niewielkimi dawkami odpowiedniego preparatu. Gorzka czekolada, dobrej jakości woda wysokomineralizowana, pieczywo pełnoziarniste, różnego rodzaju orzechy oraz kasze to świetne i co najważniejsze, naturalne źródła magnezu.
W aptekach mamy do czynienia z ogromnym przekrojem preparatów z magnezem. Możemy wybierać wśród kilku form chemicznych, różnej rejestracji produktu (lek- suplement) czy postaci technologicznej. Jako świadomi klienci aptek powinniśmy znać argumenty przemawiające za wyborem leku, a nie suplementu diety oraz rzetelną wiedzę, jakie formy magnezu są najlepiej przyswajalne. Szukając konkretnego produktu z magnezem, kierujmy się przede wszystkim dobrym składem, odpowiednią zawartością pierwiastka oraz najlepszą formą podania pod konkretną osobę. Na rynku dostępne są tabletki dojelitowe, które zapewniają uwolnienie substancji leczniczej w miejscu wchłaniania. Są one również idealne dla osób, które borykają się z problemami żołądkowymi. Możemy wybrać również tabletki powlekane, dla osób, które mają trudności z połykaniem np. seniorów. Dostępne są również formy musujące, które, choć mogą być lepiej tolerowane przez dzieci, zawierają kiepsko przyswajalne formy nieorganiczne liczne substancje pomocnicze, które mogą podrażniać błonę śluzową żołądka.
Kolejny aspekt związany z suplementacją magnezu to odpowiednia jego forma. Oczywiście nie każda, która występuje w lekach i suplementach, jest tak samo przyswajalna. W dużej mierze chodzi o rozpuszczalność w wodzie — im jest większa, tym szybciej i łatwiej organizm przyswoi magnez za pomocą układu pokarmowego. Dostępne formy magnezu na rynku aptecznym można podzielić na dwie grupy: organiczne i nieorganiczne. Tutaj znowu organizm ludzki bardziej preferuje formy organiczne, ponieważ w takiej formie magnez występuje naturalnie w pożywieniu i jest dużo łatwiej przyswajalny. Mowa tutaj o mleczanie, cytrynianie i asparaginianie magnezu. Formy nieorganiczne magnezu są znacznie gorzej przyswajalne. Jeśli jednak z jakichś powodów będziemy zmuszeni kupić taką formę zamiast mleczanu, to najlepszym wyborem będzie chlorek magnezu, który ma wysoką rozpuszczalność w wodzie. Najgorzej w tym porównaniu wypada tlenek magnezu, często występujący składnik wielu suplementów diety. To nieorganiczna forma o najgorszej, praktycznie zerowej, bioprzyswajalności. Nie powinna być stosowana przez osoby z dużym niedoborem magnezu, ponieważ stosowanie takich preparatów jest bezzasadne, a przyjmowany długotrwale może tylko pogłębić obecny stan rzeczy.